بررسی اثر گنادکتومی و تجویز طولانی ‌مدت تستوسترون بر غده فوق‌کلیوی خرگوش‌های نر علی پرچمی و رحمت‌الله فتاحیان‌دهکردی

    هدف از این مطالعه بررسی اثر گنادکتومی و تجویز طولانی ‌مدت تستوسترون پروپیونات بر ساختار هیستومورفومتریک غده‌ فوق‌کلیوی در خرگوش‌های نر بود.  15 خرگوش نر بالغ به گروه کنترل، گروه گنادکتومی شده و گروه گنادکتومی شده که با تستوسترون درمان‌ شده، تقسیم شدند.  نتایج به دست آمده نشان داد که پس از گنادکتومی، تغییرات مورفولوژیکی قابل توجهی در شکل ظاهری و آرایش سلول‌های ناحیه گلومرولوزا مشاهده نشد، لیکن سلول‌های نواحی رتیکولاریس و فاسیکولاتا در گروه گنادکتومی‌شده در مقایسه با گروه کنترل، حجیم‌تر شده و بزرگ‌تر به نظر می‌رسند.  گنادکتومی سبب افزایش معنی‌دار حجم کلی غده فوق‌کلیوی شده بود (05/0P<).  در مقایسه با گروه کنترل، این افزایش حجم تنها در نواحی فاسیکولاتا و رتیکولاریس از نظر آماری معنی‌دار بود (05/0P<).  میانگین حجم سلول‌ها و میانگین حجم هسته آنها در گروه گنادکتومی شده نسبت به گروه کنترل در هر سه ناحیه مورد مطالعه افزایش یافته اما این افزایش تنها در نواحی فاسیکولاتا و رتیکولاریس از نظر آماری معنی‌دار بود (05/0P<).  تعداد و درصد توزیع سلول‌ها در هیچ یک از نواحی مورد مطالعه تفاوت آماری معنی‌داری با گروه شاهد نشان نداد (05/0P>).  تزریق طولانی مدت تستوسترون پروپیونات به گروه گنادکتومی شده به طور کامل سبب بازگشت تغییرات ساختاری مشاهده شده به حالت طبیعی شده، به گونه‌ای که هیچ یک از پارامترهای مورد مطالعه در گروه گنادکتومی شده‌ای که هورمون دریافت کرده‌اند، تفاوت آماری معنی‌داری با گروه شاهد نشان ندادند (05/0P>).